ORAWA
Polska Orawa ograniczona jest: od wschodu Pasmem Podhalańskim i Kotliną Nowotarską, od północy Beskidem Żywieckim z Babia Górą, od zachodu Górami Kisuckimi i fragmentem Małej Fatry, od południa Górami Choczańskimi i Rohaczami w Tatrach Zachodnich.
Orawę od Podhala oddzielają Bory Orawskie zwane też „puściznami”, czyli trudno dostępne lasy i torfowiska. Na południe od Pasma Babiogórskiego znajduje się szereg równoległych wzniesień tzw. Działów Orawskich, oddzielonych od siebie szerokimi dolinami potoków, w których znajdują się wsie orawskie.
W 14 miejscowościach orawskich żyje około 25 tys. mieszkańców posługujących się orawskim dialektem. Są to: Bukowina-Osiedle, Chyżne, Harkabuz, Jabłonka, Kiczory, Lipnica Mała, Lipnica Wielka, Orawka, Piekielnik, Podsarnie, Podszkle, Podwilk, Zubrzyca Dolna, Zubrzyca Górna.
Do rozwoju tej zagubionej wśród gór krainy walnie przyczyniła się przebiegająca tędy droga handlowa. Przez Orawę przebiegały ważne historyczne szlaki handlowe z Polski na południe Europy: Szlak Bursztynowy, Szlak Solny i Droga Miedziowa. Szlaki te odtworzono i oznaczono jako trasy rowerowe.
Ponadto region ten jest bardzo bogaty kulturowo. Z pokolenia na pokolenie są przekazywane zwyczaje orawskie. Działają tutaj kapele i zespoły regionalne oraz artyści ludowi, którzy podtrzymują tradycje orawskie ubogacając jeszcze bardziej ten wielobarwny teren.
Historia Orawy, od wieków leżącej na styku dwóch państwowości, jest nierozerwalnie związana z dziejami Węgier, Polski i Słowacji. Od roku 1606, kiedy to cesarz Rudolf za wierności zasługi dla rodu Habsburgów podarował ziemie nad Białą i Czarną Orawą synowi Franciszka — Jerzemu Thurzo, niemal bezludna Orawa zaczęła rodzić się do życia. Thurzonowie z chwilą objęcia Zamku Orawskiego przystąpili do szeroko zakrojonej akcji kolonizacyjnej na „ziemiach niczyich". Na przełomie XVI i XVII wieku powstają prawie wszystkie wsie górnoorawskie. Pod Babią Górę przybywali nękani wojnami chłopi z dóbr żywieckich, oświęcimskich, zebrzydowskich. Nie było jednak dane chłopom orawskim spokojne życie. W wiekach XVII i XVIII na dziejach Orawy zaciążyły wojny religijne, powstania antycesarskie, przemarsze wojsk, okresy głodu i zarazy. Orawa jako teren graniczny był długo przekazywany "z rąk do rąk". W 1920 roku Polska Orawa otrzymuje 1/3 terytorium Górnej Orawy. W 1939 roku Polska Orawa włączona została do państwa słowackiego, a w 1945 ponownie wraca do Polski.